Wspomnienia z Powstania Wielkopolskiego – Zdobycie lotniska na Ławicy
Wspomnienia z Powstania Wielkopolskiego – Zdobycie lotniska na Ławicy
Pułkownik Wojska Polskiego, pilot, uczestnik powstania wielkopolskiego, organizator lotnictwa powstańczego, organizator i uczestnik pierwszego nalotu bombowego lotnictwa II RP, uczestnik walk we Francji i Wielkiej Brytanii.
… Jako sierżant pilot rezerwy armii niemieckiej, będąc ciężko rannym, przebywałem w szpitalu w Poznaniu. We wrześniu 1918 r. po wyjściu ze szpitala spotkałem Mieczysława Palucha, z którym zacząłem pracować w tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej. Spotykaliśmy się najpierw w moim mieszkaniu, a potem w pensjonacie Grabowskiej na placu Wolności, gdzie Paluch mieszkał i w biurze werbunkowym POWZP przy ulicy Piekary nr 14. W listopadzie i grudniu 1918 r., będąc sierżantem pilotem w niemieckiej Stacji Lotniczej na Ławicy, w porozumieniu z Paluchem prowadziłem tajny wywiad i ścisłe obserwacje działalności Niemców w Ławicy pod Poznaniem, a wśród wielu Polaków pracujących w stacji lotniczej Ławica, prowadziłem tajną propagandę na rzecz Powstania Wielkopolskiego i przygotowywałem kolegów do zajęcia odpowiednich stanowisk po przyszłym opanowaniu Ławicy przez powstańców. Bralem również czynny udział w akcji powstańczej w dniach 27 i 28 grudnia 1918 r. w Poznaniu.
Dnia 4 stycznia 1919 r. pod kierownictwem M. Palucha odbyła się narada w Gubernatorstwie przy placu Wolności, gdzie podjęto decyzję o zdobyciu Ławicy wbrew Naczelnej Radzie Ludowej i Głównemu Dowództwu.
Przed tą wyprawą postanowiono nawiązać z Niemcami pertraktacje o poddanie się. Dnia 5 stycznia 1919 r. Paluch zaproponował mi, bym towarzyszył mu przy pertraktacjach z niemieckim komendantem Ławicy. W tym czasie, budynki koszarowe zapasowego oddziału lotniczego nr 4 na Ławicy, były ostatnią wojskową placówką w Poznaniu znajdującą się w rękach niemieckich.
Na Ławicy, Niemcy zmagazynowali dużo cennego materiału wojennego. Załoga niemiecka Ławicy składała się z kilkudziesięciu oficerów i kilkuset żołnierzy. W tej liczbie była kompania junkrów i saperów.
Czytaj dalej
Rzeczywiście, 6 stycznia 1919 r. zdobyliśmy Ławicę i według tej nominacji zostałem tymczasowym komendantem Ławicy. Późnym wieczorem 5 stycznia 1919 r. w Gubernatorstwie przy placu Wolności odbyła się ostateczna narada przed atakiem na Ławicę. Przewodniczył Mieczysław Paluch, obecni byli: Andrzej Kopa, Wiktor Pniewski, Kazimierz Ciążyński, Kazimierz Nieżychowski, Bronisław Piniecki, Kowalski, Tomaszewski i inni. Pod osłoną nocy Andrzej Kopa, Kowalski i Piniecki, działając zgodnie z planem Palucha, otoczyli swoimi ludźmi Ławicę, poprzecinali kable elektryczne oraz telefoniczne i przeprowadzono atak. Natarcie trwało około godziny. Zginęło dwóch Niemców i było kilku rannych po naszej stronie. Nieżychowski czuwał przy swoich dwóch armatach. Ponieważ natarcie przedłużało się, Paluch dał rozkaz Nieżychowskiemu i po kilku celnych strzałach artylerii, niemiecka załoga Ławicy poddała się. W akcji na Ławicę brały udział dwie kompanie Straży Służby i Bezpieczeństwa, dwie kompanie pod dowództwem Kowalskiego, dwie kompanie pod dowództwem Pinieckiego, dwustu powstańców Andrzeja Kopy, kompania POWZP, pluton strzelców konnych pod dowództwem K. Ciążyńskiego, dwie armaty K. Nieżychowskiego oraz oddział sanitarny dra Ireneusza Wierzejewskiego. Dowódcą oddziałów piechoty w tej akcji, Paluch mianował Andrzeja Kopę. Całością kierował sam osobiście.
Do naszych rąk dostał się cenny materiał wojenny, między innymi około stu samolotów znajdujących się w Ławicy i zdemontowanych w hali Zeppelina na Sołaczu, prawdopodobnie przygotowanych do wysłania w głąb Rzeszy Niemieckiej. Dnia 7 stycznia 1919 r. pierwsze samoloty polskie z Ławicy latały nad Poznaniem, pilotowane przez z Józefa Mańczaka, W. Pniewskiego, Stanisława Rozmiarka, Ludwika Piechowiaka i innych. Prace techniczne wykonywał sierżant Franciszek Gruszkiewicz. W kilka dni później wysłano do Warszawy z Ławicy dwa pociągi zdemontowanych, zdatnych do użytku samolotów. Tę relację pisałem z pamięci, po 40 latach, na życzenie Jadwigi Krauze (I voto Mieczysławowej Paluchowej). Mogłem więc pominąć pewne sprawy lub nazwiska kolegów, za co z góry przepraszam.
Powiązane treści:
Polecane artykuły
Wspomnienia – Zamach na Ratusz – 13 listopada 1918 roku w Poznaniu
Dziwny hrabia, czy niezwykły i wielki człowiek?
Władysław hr. Zamoyski – na pewno prawdziwy polski arystokrata – szlachcic, do pewnego stopnia niezrozumiały dla niektórych mu współczesnych, ale jednocześnie podziwiany przez wielu do dziś.
czytaj dalejTytus hr Działyński
Film prezentujący biografię jednego z najszlachetniejszych arystokratów Wielkopolski. Stworzył on specyficzny skarbiec kultury, który przetrwał i służy nam do dziś.
czytaj dalejTrudne początki – aktywność gospodarcza W.Zamoyskiego
Po kupnie Zakopanego, po ogromnym, finansowym wysiłku, zadłużeniu majątku kórnickiego – przyszło działać Władysławowi Zamoyskiemu na nowym, nieznanym terenie. W artykule poruszono kwestię, dlaczego hrabia Zamoyski nie skorzystał z możliwości, jakie stworzył fakt, że Zakopane rozwijało się w owych czasach jako popularny ośrodek turystyczny i spa.
czytaj dalejDobrawa – Matka Chrzestna Polski
Każdy z nas ma metrykę chrztu, gdzie w odpowiednich rubrykach stoi data, imię, imiona rodziców i rodziców chrzestnych. Podobną metrykę można by próbować wypełnić także dla całego kraju. W rubryce „imię” nie wpisalibyśmy jeszcze: Polska – bo nazwa taka nie była w X w. używana i najpewniej wcale nie istniała. Nie ma za to właściwie wątpliwości, kto stanąłby w charakterze matki chrzestnej – to książęca małżonka, czeska księżniczka Dobrawa. Nazywanie jej matką polskiego chrześcijaństwa nie jest zresztą niczym nowym.
czytaj dalejRefleksje w 1050 rocznicę Chrztu Polski
Księżna Dobrawa – Matka Chrzestna Polski – to jedna z pierwszych rzeczywistych postaci naszej historii. Dzięki Niej odmienił się nie tylko świat naszych praojców … ale i nasz świat. Dobrawa jako “matka chrzestna” – to dla nas też idea …
czytaj dalejKomendant “Rakoczy” – dowódca Powstań Śląskich
ALFONS ZGRZEBNIOK (1891-1937) – pseudonim „Rakoczy”, nauczyciel, działacz samorządowy i polityczny, komendant powstań śląskich. Od znaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, trzykrotnie Krzyżem Walecznym i Złotym Krzyżem Zasługi. Sejmik Województwa Opolskiego ogłosił rok 2017 – Rokiem Alfonsa Zgrzebnioka, dowódcy I i II Powstania Śląskiego.
czytaj dalejAlfons Zgrzebniok – Śmiałek z Dziergowic
„Komendant Rakoczy — Alfons Zgrzebniok — Śmiałek z Dziergowic” – dowódca Powstań Śląskich — reportaż dokumentalny.
czytaj dalejWładysław hr. Zamoyski – Pan z Wielkopolski – władca Tatr
Dokument historyczny, pokazujący człowieka oraz to, co zrobił. Bez widowiska, które bywa interesujące, ale zwykle prezentuje tylko jakąś wizję, nie dotykając prawdy. Tu ważne są dokumenty i bohater — trudny, bo o chwałę niedbały, który zostawił nam wszystko, co miał, siebie zaś skrywając.
czytaj dalejPowstanie Wielkopolskie – Zdobycie Ławicy
Film dokumentalny o najważniejszej bitwie Powstania Wielkopolskiego w okolicach Poznania w nocy z 5/6 stycznia 1919 roku. W wyniku tego zwycięstwa Polacy zdobyli na lotnisku w Ławicy i Winiarach większą ilość sprzętu lotniczego w postaci rozmontowanych i zakonserwowanych samolotów bojowych. Stały się on wkrótce zaczątkiem polskiego lotnictwa.
czytaj dalejMieczysław Paluch – człowiek, powstaniec, dowódca
Film o Mieczysławie Paluchu — Powstańcu Wielkopolskim, uczestniku Powstań Śląskich, majorze artylerii Wojska Polskiego, który zmarł na Wyspie Wężów, a o którym w znacznej mierze, zapomniano we współczesnej historii.
czytaj dalejPowstanie Wielkopolskie – Bitwa o Ławicę, 5-6 stycznia 1919r.
Powstanie Wielkopolskie - Zdobycie ŁawicyBitwa o Ławicę rozegrała się w nocy z 5 na 6 stycznia 1919 roku.To w tej wówczas pod-poznańskiej wsi zlokalizowane było niemieckie lotnictwo wojskowe, które zagrażało Poznaniowi w tych pierwszych dniach Powstania. Zdobycie...
czytaj dalej