Mieczysław Paluch – człowiek, powstaniec, dowódca

Historia, Wideo

„Mieczysław Paluch — Człowiek, Powstaniec, Dowódca — Powstanie Wielkopolskie, Powstania Śląskie, Wyspa Wężów” – historia walki o niepodległość ojczyzny.

Mieczysław Paluch

(urodzony 10 grudnia 1888 w Trzemżalu koło Trzemeszna, zmarł 18 lipca 1942 na Wyspie Wężów – Rothesay, Szkocja)

Major Wojska Polskiego – jeden z najważniejszych bohaterów Powstań Narodowych – Wielkopolskiego i Śląskich, Kawaler Orderu Virtuti Militari kl. V, Krzyża Niepodległości z Mieczami, Orderu Odrodzenia Polski kl. IV, Złotego Krzyża Zasługi, Gwiazdy Śląskiej … ale jednak do dziś, nie przyznano mu Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego.

Realizacja filmu o Mieczysławie Paluchu była zdarzeniem koniecznym. Film jest kolejną próbą przypomnienia postaci, która z jakichś trudnych do zrozumienia powodów, była pomijana i zapomniana. Jeśli nie szanujemy swoich przeszłych bohaterów, to nikt dziś, nie uszanuje nas i naszych działań. Umniejszając też efekty pracy postaci takich jak Mieczysław Paluch, dopuszczamy do marginalizowania wielu innych ważnych treści wynikających z czynów ludzi, Powstańców, którzy doprowadzili do odzyskania przez Polskę Niepodległości. W konsekwencji traktuje się Powstanie Wielkopolskie czy serię Powstań Śląskich, jako wydarzenia drugoplanowe naszej historii … a to przecież dzięki tym Powstaniom Narodowym, Polska już chwilę po odrodzeniu, mogła pokonać bolszewików oraz stać się nowoczesnym i silnym gospodarczo państwem międzywojennej Europy.

Dziś Mieczysława Palucha ciągle nie ma na liście bohaterów wyczytywanych jednym tchem podczas apeli poległych. Często nawet poddaje się w wątpliwość Jego zasługi, bo za mało jest dokumentów potwierdzających Jego rzeczywiste czyny. Jest to jednak nieprawda, w świetle istniejących i odkrywanych wciąż nowych źródeł historycznych. W czasie Powstania Wielkopolskiego, Mieczysław Paluch był bohaterem pierwszego planu. Miał swoją jasno określoną wizję i ją zrealizował. Wtedy, wykorzystano jego energię, zdolności, a potem w wyniku różnych decyzji, odsunięto na dalszy plan. Na Śląsku zaś, nikt teraz o nim nie pamięta. Wiemy jednak, że został tam oddelegowanym na prośby Korfantego. Wywiad Wojska Polskiego donosił, że w rękach Palucha, skupione było kierownictwo POW i aprowizacji. Powszechnie uznanymi bohaterami są jednak inni, często równie zasłużeni, ale Palucha obok nich nie ma.

Czytaj dalej

M. Paluch – w swoich czasach – był trudny w codziennej współpracy. Nie nadawał się do uprawiania zawiłej polityki. Był chłopem, był “rasowym” powstańcem, który w regularnym wojsku, zachowywał się bardzo “niesfornie”. On jako zwycięzca spod Ławicy, Szubina i Kcyni, miał prawo zgrzeszyć pychą i sądzić o sobie więcej, niż sądzić należy. Co innym przeszło bezkarnie, jego skazało na zapomnienie. Pomijano go za czasów PRL-u, bo przystąpił do ruchu sanacyjnego przed wojną. W czasie II wojny zaś, został zesłańcem “wyspy wężów” i tam zmarł. Dla nas zaś, zainteresowanych dziś historią, dowódcą Powstania Wielkopolskiego jest Stanisław Taczak. Człowiek, który nie wpłynął znacząco na przebieg wydarzeń, które określamy Powstaniem Wielkopolskim … no, może poza tym, że przyjął na siebie ciężar bycia bohaterem i dowódcą. W latach 80-tych zaś, jak trumna z Jego prochami przyleciała samolotem wojskowym do Poznania, to było wielkie wydarzenie. Asysta wojskowa, pochód ludności, relacje wielogodzinne w telewizji i w radio, a potem ceremonialny pochówek na cmentarzu zasłużonych Wielkopolan.

A Paluch ? – ciągle leży na obczyźnie. Na szkockiej wyspie jakby zapomnianej kiedyś przez Boga. W miejscu pohańbienia polskich oficerów – przeciwników politycznych gen. Władysława Sikorskiego. Powszechnie ukutej wiedzy o Powstaniu Wielkopolskim, nie zmieniły jeszcze, pojawiające się co jakiś czas, nowe prace historyczne tworzone przez zniecierpliwionych pasjonatów historii, czy regionalistów. Z historyków zawodowych, tylko kilku kontynuuje badania … a jest jeszcze co czytać, co sprawdzać, co analizować.  Są jeszcze w Polsce, zbiory archiwalne, jakby nietknięte jeszcze ręką specjalistów, poszukujących dogłębnej wiedzy o naszym Powstaniu.  Nasz film, niech będzie więc manifestem, po raz kolejny, przypomnienia najważniejszego wydarzeń i bohaterów Powstań Narodowych – Wielkopolskiego oraz Powstań na Śląsku. Tam poza Paluchem walczyło wielu wielkopolan – i oni też proszą o przypomnienie.

Film prezentuje chronologię najważniejszych wydarzeń, materiały ikonograficzne i wypowiedzi historyków. Ma być filmem dokumentalnym, pokazującym wybrane, możliwie do unaocznienia zasługi Mieczysława Palucha z komentarzem znawców. Film ten, dobrze by sie stało, gdyby stał się inspiracją do dalszych badań. Przyczynkiem popularno-naukowym i edukacyjnym. Chcemy by, był kolejną próbą “wskrzeszenia” w świadomości powszechnej, jednego z najważniejszych bohaterów polskich z czasów odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Przypominamy, że Mieczysław Paluch, był sprawcą wydarzeń, dzięki którym Narodowe Powstanie Wielkopolskie było zwycięskie, a drugie i trzecie Powstania Śląskie zakończyły się sukcesem Polaków.

Film dofinansowany przez

W filmie wykorzystano:

  • materiały archiwalne ze zbiorów:
    Biblioteki Uniwersyteckiej UAM
    Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, oddziału Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu
    Biblioteki Kórnickiej PAN
    Muzeum Czynu Powstańczego na Górze Św. Anny
    Centralnego Archiwum Wojskowego
    Federacji Bibliotek Cyfrowych
    Muzeum Zamkowego w Pszczynie
    Browaru Książęcego w Tychach
    Biblioteki Publicznej w Trzemesznie
    Gimnazjum w Trzemesznie
  • inscenizacje z filmu „Batalia o Śląsk” reż. L. Myczka, M. Pawełczak
  • muzykę ze zbiorów:
    Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu
    Towarzystwa im. Feliksa Nowowiejskiego w Poznaniu

Film

Galeria

Polecane artykuły

Jadwiga Zamoyska – Skarby Generałowej

Jadwiga Zamoyska – Skarby Generałowej

Z okazji 100-nej rocznicy śmierci Jadwigi Zamoyskiej oraz z inspiracji Fundacji Zakłady Kórnickie, Sejm RP uhonorował ją tytułem Patronki Roku 2023. Z tej okazji powstał film dokumentalny „Jadwiga Zamoyska – Skarby Generałowej” opowiadający historię jej życia oraz wspominający Cepculki – uczennice Szkoły Domowej Pracy Kobiet, którą stworzyła Zamoyska

czytaj dalej
Dzieci morza i wiatru

Dzieci morza i wiatru

Film dokumentalny opowiadający o najlepszych stadninach i ludziach hodujących konie kiedyś i współcześnie oraz o tym, jak pracować ze zwierzęciem, aby rozumiał jeźdźca i był jego przyjacielem.

czytaj dalej
Biała Dama z Kórnika

Biała Dama z Kórnika

Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka – wybitna przedstawicielka rodu Działyńskich, władającego Zamkiem w Kórniku, która w czasach ogólnego upadku gospodarczego Polski doprowadziła majątek kórnicki do rozkwitu.

czytaj dalej
Wybuch Powstania Wielkopolskiego – 27 grudnia 1918 roku – wspomnienie

Wybuch Powstania Wielkopolskiego – 27 grudnia 1918 roku – wspomnienie

Listopad i grudzień 1918 roku w Poznaniu i w Wielkopolsce to czas szczególny. Z jednej strony – to czas oczekiwania na decyzje polityczne, które miały zapaść na odległych salonach międzynarodowych. Z drugiej – czas gorączkowych przygotowań do odzyskania wolności we własny sposób. Nikt nie spodziewał się, że właśnie 27 grudnia 1918 roku sprawy przybiorą taki obrót.

czytaj dalej
Tytus hr Działyński

Tytus hr Działyński

Film prezentujący biografię jednego z najszlachetniejszych arystokratów Wielkopolski. Stworzył on specyficzny skarbiec kultury, który przetrwał i służy nam do dziś.

czytaj dalej
Trudne początki – aktywność gospodarcza W.Zamoyskiego

Trudne początki – aktywność gospodarcza W.Zamoyskiego

Po kupnie Zakopanego, po ogromnym, finansowym wysiłku, zadłużeniu majątku kórnickiego – przyszło działać Władysławowi Zamoyskiemu na nowym, nieznanym terenie. W artykule poruszono kwestię, dlaczego hrabia Zamoyski nie skorzystał z możliwości, jakie stworzył fakt, że Zakopane rozwijało się w owych czasach jako popularny ośrodek turystyczny i spa.

czytaj dalej
Dobrawa – Matka Chrzestna Polski

Dobrawa – Matka Chrzestna Polski

Każdy z nas ma metrykę chrztu, gdzie w odpowiednich rubrykach stoi data, imię, imiona rodziców i rodziców chrzestnych. Podobną metrykę można by próbować wypełnić także dla całego kraju. W rubryce „imię” nie wpisalibyśmy jeszcze: Polska – bo nazwa taka nie była w X w. używana i najpewniej wcale nie istniała. Nie ma za to właściwie wątpliwości, kto stanąłby w charakterze matki chrzestnej – to książęca małżonka, czeska księżniczka Dobrawa. Nazywanie jej matką polskiego chrześcijaństwa nie jest zresztą niczym nowym.

czytaj dalej
Refleksje w 1050 rocznicę Chrztu Polski

Refleksje w 1050 rocznicę Chrztu Polski

Księżna Dobrawa – Matka Chrzestna Polski – to jedna z pierwszych rzeczywistych postaci naszej historii. Dzięki Niej odmienił się nie tylko świat naszych praojców … ale i nasz świat. Dobrawa jako “matka chrzestna” – to dla nas też idea …

czytaj dalej
12
7
3
5