Przysięga Wojsk Wielkopolskich – 26.01.1919 r. w obiektywie K.Gregera
26 stycznia 1919 roku odbyła się na Placu Wolności w Poznaniu przysięga świeżo utworzonych Wojsk Wielkopolskich.
Było to wydarzenie najbardziej swoiste w dziejach Polski, Wielkopolski, w trakcie trwającego ciągle wokół miasta, powstania. Odtąd Wielkopolska miała już nie tylko swój rząd, czyli Komisariat Naczelnej Rady Ludowej, własny skarb — pieniądze, którymi zarządzał Komisariat, ale także zaprzysiężoną, własną armię. Można więc powiedzieć, że Wielkopolska stała się w tym momencie niemal jak samodzielne Państwo.
Ten dzień pozostał w pamięci wielu – choć dziś tych osób nie ma już wśród nas. Do naszych czasów dotrwał – na szczęście – dzięki obiektywowi poznańskiego fotografa Kazimierza Gregera.
Kazimierz Greger swój zakład fotograficzny założył najpierw przy ul. Wiktorii (obecnie Gwarna). Po rozbudowie w 1912 r. przeniósł go na ul. Berlińską (obecnie 27 grudnia), gdzie firma zajmowała front kamienicy pod adresami 18-20 (obecnie znajduje się tam parking koło Teatru Polskiego). Podczas Powstania Wielkopolskiego Greger wykonał zdjęcia dokumentujące to wydarzenie historyczne, dziejące się w bezpośredniej bliskości jego zakładu. Na klisze fotograficzne przeniósł dumę, emocje, dostojeństwo także tego uroczystego dnia Przysięgi.
Myśląc o tym dniu, mówimy czasem – zaczął się kolejny etap Powstania Wielkopolskiego. To chyba jednak za mało. Można pomyśleć więcej — zakończyło się Powstanie, a rozpoczęła wojna z Prusami. Nikt jednak wojny prusakom nie wypowiedział. Na froncie walczyli dalej powstańcy, bo bez ogłoszenia stanu wojny, Niemcy ciągle traktowali ich jako przestępców, nie żołnierzy. Dziwna sytuacja, niezrozumiałe decyzje władz, niezrozumiałe relacje między powstańcami w boju a dowództwem tworzących się oddziałów. Mimo tego, konsekwencje walk i działań głównodowodzących skończyły się wielkim sukcesem Wielkopolan.
Powstanie okazało się zwycięskim.
Już w lutym 1919 dowództwo armii planowało uderzenie na Pomorze, marsz na Gdańsk. Wiosną zaś armia nasza wspierała działania zbrojne Wojska Polskiego pod Lwowem, a w czasie wojny bolszewickiej stanowiła potężny, nowoczesny i doświadczony trzon uderzeniowy armii polskiej.
Dzięki zachowanym zdjęciom Kazimierza Gregera może przyjrzeć się tym chwilom. Możemy zobaczyć, jak pięknie prezentowało się Wojsko Wielkopolskie, dla którego mundury szyli na ten dzień wszyscy krawcy poznańscy. Ten dzień było bowiem dla wszystkich i żołnierzy i mieszkańców niezwykle ważny i uroczysty.
Powiązane treści:
-
„Kurjer Poznański” – Przysięga Wojsk Wielkopolskich 26.01.1919 r. – opis wydarzeń w ówczesnej prasie
Galeria
Polecane artykuły
Jadwiga Zamoyska – Skarby Generałowej
Z okazji 100-nej rocznicy śmierci Jadwigi Zamoyskiej oraz z inspiracji Fundacji Zakłady Kórnickie, Sejm RP uhonorował ją tytułem Patronki Roku 2023. Z tej okazji powstał film dokumentalny „Jadwiga Zamoyska – Skarby Generałowej” opowiadający historię jej życia oraz wspominający Cepculki – uczennice Szkoły Domowej Pracy Kobiet, którą stworzyła Zamoyska
Dzieci morza i wiatru
Film dokumentalny opowiadający o najlepszych stadninach i ludziach hodujących konie kiedyś i współcześnie oraz o tym, jak pracować ze zwierzęciem, aby rozumiał jeźdźca i był jego przyjacielem.
Klejnoty Jadwigi Zamoyskiej
Jadwiga Zamoyska – Patronka Roku 2023 – założycielka Szkoły Domowej Pracy Kobiet, współtwórczyni Fundacji Zakłady Kórnickie
Biała Dama z Kórnika
Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka – wybitna przedstawicielka rodu Działyńskich, władającego Zamkiem w Kórniku, która w czasach ogólnego upadku gospodarczego Polski doprowadziła majątek kórnicki do rozkwitu.
Okruchy wspomnień – Żydzi w Kórniku
Reportaż oparty na wspomnieniach jednego z byłych mieszkańców o społeczności żydowskiej zamieszkującej Kórnik pod Poznaniem
Wybuch Powstania Wielkopolskiego – 27 grudnia 1918 roku – wspomnienie
Listopad i grudzień 1918 roku w Poznaniu i w Wielkopolsce to czas szczególny. Z jednej strony – to czas oczekiwania na decyzje polityczne, które miały zapaść na odległych salonach międzynarodowych. Z drugiej – czas gorączkowych przygotowań do odzyskania wolności we własny sposób. Nikt nie spodziewał się, że właśnie 27 grudnia 1918 roku sprawy przybiorą taki obrót.
Zamach na Ratusz – 13 listopada 1918 roku w Poznaniu – wspomnienie
Dziwny hrabia, czy niezwykły i wielki człowiek?
Władysław hr. Zamoyski – na pewno prawdziwy polski arystokrata – szlachcic, do pewnego stopnia niezrozumiały dla niektórych mu współczesnych, ale jednocześnie podziwiany przez wielu do dziś.
Tytus hr Działyński
Film prezentujący biografię jednego z najszlachetniejszych arystokratów Wielkopolski. Stworzył on specyficzny skarbiec kultury, który przetrwał i służy nam do dziś.
Trudne początki – aktywność gospodarcza W.Zamoyskiego
Po kupnie Zakopanego, po ogromnym, finansowym wysiłku, zadłużeniu majątku kórnickiego – przyszło działać Władysławowi Zamoyskiemu na nowym, nieznanym terenie. W artykule poruszono kwestię, dlaczego hrabia Zamoyski nie skorzystał z możliwości, jakie stworzył fakt, że Zakopane rozwijało się w owych czasach jako popularny ośrodek turystyczny i spa.
Dobrawa – Matka Chrzestna Polski
Każdy z nas ma metrykę chrztu, gdzie w odpowiednich rubrykach stoi data, imię, imiona rodziców i rodziców chrzestnych. Podobną metrykę można by próbować wypełnić także dla całego kraju. W rubryce „imię” nie wpisalibyśmy jeszcze: Polska – bo nazwa taka nie była w X w. używana i najpewniej wcale nie istniała. Nie ma za to właściwie wątpliwości, kto stanąłby w charakterze matki chrzestnej – to książęca małżonka, czeska księżniczka Dobrawa. Nazywanie jej matką polskiego chrześcijaństwa nie jest zresztą niczym nowym.
Refleksje w 1050 rocznicę Chrztu Polski
Księżna Dobrawa – Matka Chrzestna Polski – to jedna z pierwszych rzeczywistych postaci naszej historii. Dzięki Niej odmienił się nie tylko świat naszych praojców … ale i nasz świat. Dobrawa jako „matka chrzestna” – to dla nas też idea …