Poza tym – co dziwne – czasami chcielibyśmy ją zobaczyć… Jest tak prawdopodobnie, ze względu na jakość ludzkiego poznania. Znacznie ponad 80% tego, co trafia do naszego mózgu, pochodzi od zmysłu wzroku, czyli dociera do nas poprzez widzenie. Dysponujemy 250 mln. receptorów wzrokowych. Na słuch przypada ich tylko 25 tys. Widzenie nasze jest więc potężniejszym aparatem poznawczym niż słyszenie i musi zatem być wykorzystywane również podczas odbioru muzyki. Widzenie albo będzie nam przeszkadzało, albo pozwoli nam lepiej dotrzeć do pełni wrażeń, docierających do nas wraz z muzyką. Dla poprawnego komfortu odbioru muzyki dobrze jest widzieć grającego. Dobrze jest widzieć instrument i całą ekspresję wykonawcy — jego przeżycia, emocje… wszystko to, co chce świadomie nam wyrazić i co w sposób nieuświadomiony, wyraża całym sobą, podczas wykonywania utworu muzycznego.

Muzyka, którą odbieramy, jest więc efektem działania trzech zmysłów, z których dominującym jest słuch, a dopełniającymi zmysł czucia i wzroku. Widzenie potwierdza trafność naszych odczuć, przeżyć związanych z muzyką, ponieważ — między innymi — widząc skrzypka, obserwując grę muzyka, widzimy, czy przeżywa on analogiczne stany jak my. Widzimy jak gra, na czym gra, widzimy — czy więcej przeżywa, czy też traktuje utwór intelektualnie… Muzyka skrzypcowa i same skrzypce to specjalna sztuka i specyficzny instrument. Skrzypce mają to Coś w sobie, co znawcy nazywają tonem. Laikowi trudno jest uchwycić, dlaczego w jednym instrumencie ton jest zachwycający, a w innym… jakby go w ogóle nie było. Jedne skrzypce grają jakby same, łatwo poddają się skrzypkowi. Inne trzeba okiełznać, rozegrać, nadać im… właśnie to coś… swoisty ton, dzięki któremu wrażenia podczas słuchania muzyki, będą sięgały doskonałości. A przecież, o taką doskonałość wyrazu tu chodzi. Indywidualność tonu zależy od instrumentu i od skrzypka. Ton jest czymś wspólnym dla nich. Oczywiście dobre skrzypce pomagają. Mają one już to Coś w sobie i tego właśnie poszukują wykonawcy. Ale co to jest ten swoisty ton – czyli to Coś, co odczuwamy w kontakcie z egzemplarzem instrumentu? Nie wiadomo też, dlaczego kiedyś – 400 lat temu – we Włoszech, pojawiły się doskonałe egzemplarze skrzypiec i przez jakieś sto lat, powstawały kolejne – bliższe bądź odleglejsze tym najdoskonalszym… Bardzo wiele z nich ma do dziś nieosiągalny, nawet dla współczesnych, poziom kunsztu lutniczego, no i ten swoisty ton. Powstały kiedyś, piękne w kształtach, donośne, o wyróżniającym je głębokim i szlachetnym tonie skrzypce… takie, na których od 400 lat chcą grać wszyscy skrzypkowie. Nawet współczesne metody naukowe, nowe technologie, nie są w stanie pomóc stworzyć wielu egzemplarzy skrzypiec, które muzycy uznają za równie dobre. Lutnicy ciągle „są w drodze”, próbując osiągnąć doskonałość Stradivariusa. Nie udaje im się jednak wykonać skrzypiec posiadających wszystkie właściwości niezbędne, by we wprawnych rękach zachowywały się tak, jak te dawnych mistrzów — by śpiewały, płakały, śmiały się i niosły wzruszenia w każdy z zakamarków duszy słuchającego i wykonawcy.

Lutnicy tworzą podobne, ale ciągle czują, jakby czegoś im brakowało… Jak dotąd skrzypkowie i nie tylko oni, chcą grać i słuchać tamtych skrzypiec, a znawcy instrumentów szukają specyfiki kunsztu dawnych mistrzów sztuki lutniczej. Najwięksi lutnicy współcześni twierdzą, że są już bardzo blisko — że jakością dźwięku, pięknem i precyzją wykonania współczesne instrumenty nie odbiegają od tych najlepszych, włoskich, z Cremony. Jednak ciągle nie są w pełni usatysfakcjonowani. W warsztatach swoich nieprzerwanie testują nowe lakiery — mieszanki żywic, bursztynów, olejów, spirytusów. Nadal pracują nad poprawieniem najdrobniejszych elementów konstrukcyjnych skrzypiec, bo każdy szczegół może mieć tu kolosalne znaczenie. Ale w końcu… jeśli uznaliśmy, że doskonałe skrzypce już powstały, to czy może powstać coś doskonalszego od doskonałego? Zawsze będziemy tworzyć nowe instrumenty. Czasem będą one wyglądały inaczej od klasycznych. Muzycy ciągle poszukiwać będą, wśród tych nowych, najlepszych instrumentów – wygodnych, ale napełnionych duchem z czasów Stradivariusów, Amatich, Guarnerich, Guadagninich. Na tych lub na jak najbardziej im podobnych, skrzypkowie będą chcieli grać koncerty. Muzyki chyba nie uda się w pełni zbadać, zamknąć określoną teorią, znawstwem, czy techniką. Nie da się też odtworzyć określonych cech indywidualnych, duchowych, które znalazły się w określonych czasach, dawno już minionych i które sprawiły, że ktoś, wtedy wybrany przez los, czy Pana Boga, stworzył skrzypce, jako swoiste dzieło sztuki i wykonał doskonałe ich egzemplarze.

Lutnicy będą ciągle coraz bardziej doskonalić swoje umiejętności kopiowania dawnych mistrzów. Najlepsi lutnicy jednak wiedzą, że budując kopię Stradivariusa, muszą to robić, dając im własną indywidualność. Każdy szczegół instrumentu musi być wykonany zgodnie z kanonem, ale każdy egzemplarz musi być indywidualnością — tak jak każdy człowiek jest inny, tak inne muszą być dobre skrzypce. Skrzypkowie zaś, szukając tych najlepszych, muszą dobierać instrumenty dla siebie, dla swoich umiejętności, dla własnego charakteru, temperamentu. Tak jak lutnik szuka kawałka drewna i wybiera go spośród wielu, tak instrument z tego, a nie innego drewna zbudowany, szuka dla siebie konkretnego skrzypka, a skrzypek szuka dla siebie Tych, a nie innych skrzypiec. Te dawne, doskonałe instrumenty są… znajdą się w rękach wybranych. Każdy dobry muzyk musi mieć dobry instrument dla siebie, dla swoich umiejętności, dla własnej wrażliwości muzycznej, dla muzyki, którą lubi oraz dla… swoich słuchaczy.