Biała energia w Rosko
Biała energia – to energia odnawialna, pozyskiwana z energii wody.
Ma przede wszystkim olbrzymie znaczenie w kontekście ekologicznym, gdyż ogranicza emisję zanieczyszczeń do środowiska.
Największym producentem energii z wody jest Norwegia, która uzyskuje tą drogą aż 98% swojej energii elektrycznej. Polska na jej tle wygląda bardzo skromnie, bo do 2017 roku energetyka wodna odpowiadała jedynie za 1,5% produkcji energii elektrycznej w naszym kraju. Znaczący wpływ na to ma fakt, że nasze rzeki mają mały spadek wody, a więc niewielka jest energia kinetyczna wody, która wykorzystywana jest do generowania energii elektrycznej.
Nie mniej okazuje się, że w niektórych przypadkach rozwiązaniem może być patent sięgający aż starożytności. Jest to tzw. śruba Archimedesa, której odkrycie przypisuje się właśnie greckiemu filozofowi i wynalazcy Archimedesowi z Syrakuz, choć prawdopodobnie była znana już w starożytnej Babilonii. Jest to prosta i mało awaryjna konstrukcja, idealna dla wolnych i spokojnych rzek. Zbudowana jest ze stalowej otwartej albo zamkniętej rury, wewnątrz której umieszcza się wirnik w kształcie śruby. Urządzenie instaluje się pod kątem, w taki sposób, by dolny koniec rury znajdował się w niższym zbiorniku wodnym, a górny w wyższym. Dzięki grawitacji woda z górnego zbiornika przepływa przez śrubę, powodując jego obrót. Liczba obrotów śruby w takim przypadku jest dość niewielka dlatego, aby napędzać generator, najczęściej potrzebna jest przekładnia zwiększająca obroty.
Na rysunku prezentujemy schemat, pokazujący zasadę działania śruby Archimedesa.
Co istotne, wolno obracająca się turbina Archimedesa jest również bezpieczna dla przepływających przez nią ryb, więc zbudowana na jej bazie elektrownia nie ma negatywnego wpływu na przyrodę, a cały obiekt nie zakłóca krajobrazu.
Wykorzystanie tego prostego urządzenia sprawdza się w małych elektrowniach wodnych, w sytuacjach gdy budowa tradycyjnej elektrowni byłaby bądź niemożliwa, bardzo kosztowna, a przede wszystkim niekorzystna dla środowiska.
W 2014 roku jedną z pierwszych tego typu w Polsce i największą w Europie była Mała Elektrownia Wodna na Noteci w Rosku koło Wielenia, gdzie zostały użyte właśnie turbiny Archimedesa. Instalacja składa się tam z 6 turbozespołów ślimakowych o mocy 60 kW każdy. Łączna moc elektrowni wynosi więc 360 kW. Elektrownia została zaprojektowana i wykonana na wysokość spadu wody 1,72 m. przy przepływie instalowanym 30 m3/s (5 m3/s każdy turbozespół). Średnica jednej turbiny wynosi 3,2 m. Wodę z elektrowni odprowadza kanał energetyczny, odtworzony w całości, o długości 550 m. Szacowana roczna produkcja energii odnawialnej określona została na ok 2 000 MWh. ( na podstawie informacji z http://www.mewrosko.pl/).
Elektrownia została uruchomiona 15 czerwca 2014 r., a my byliśmy świadkami jej budowy. Oto krótka, filmowa relacja z montażu turbin na jazie na Noteci, zarejestrowana w dniach 10-17 III 2014 r. kamerą timelaps oraz w maju tego samego roku, gdy montowane były generatory, a następnie w listopadzie, gdy elektrownia działała już na pełnych obrotach.
Projekt „Budowa małej Elektrowni Wodnej na rzece Noteci, gm. Wieleń” otrzymał dotację ze środków Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007- 2013 w ramach Priorytetu III „Środowisko Przyrodnicze” Działanie 3.7 „Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii”.
Polecane artykuły
Różnorodność biologiczna – Cykl – Edycja IV
Gleba nie jest tylko martwą warstwą podłoża – to żyjący system, w którym współistnieją procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne, tworząc fundament dla życia na lądzie. Ma ona istotne znaczenie dla różnorodności biologicznej Ziemi
Różnorodność biologiczna – Cykl – Edycja III
Różnorodność i zmienność są elementarną przyczyną czegokolwiek na ziemi. Nieprzerwany ruch, ciągłe łączenie się i rozpadanie jest naturą wszystkiego. I choć wydaje nam się, że wielka cześć tego co obserwujemy jest jakby niezmienna, to jednak jest inaczej
Bioróżnorodność zakodowana w genach
Chcąc chronić bioróżnorodność otaczającego nas świata, musimy najpierw poznać i zrozumieć mechanizmy, które odpowiadają za ciągłość życia na Ziemi.
Różnorodność genetyczna jako podstawa bioróżnorodności
Człowiek od niepamiętnych czasów, choć początkowo nieświadomie, wykorzystywał genetykę do własnych celów. Ochrona różnorodności genetycznej jest szczególnie ważna w obliczu prognozowanych zmian klimatycznych.
Czysta energia – edycja II (2022)
W cyklu filmów popularno-naukowych pod wspólnym tytułem „Czysta energia” naukowcy opowiadają o słońcu, ziemi, wodzie, biomasie i wodorze jako o naturalnych źródłach energii niezwiązanej z emisją zanieczyszczeń ani spalaniem paliw kopalnych, co sprawia, że jest bardziej przyjazna dla środowiska.
Różnorodność biologiczna – Cykl – Edycja II
Nie można mówić o różnorodności biologicznej, nie poddając refleksji zjawiska życia. Życie zakłada mnogość przejawów, nigdy nie występuje w pojedynkę.
Życie determinuje wszystko na naszej planecie – jest lasem, łąką i miastem
Fizyka procesu widzenia – prof. Ryszard Naskręcki
Przekazywanie informacji wzrokowej jest procesem niezwykle złożonym i pomimo postępu nauki nadal trudnym do fizycznego modelowania. System wzrokowy jest bowiem wieloparametrowym układem detekcyjnym, pozwalającym na odbiór informacji docierającej do oka za pomocą fal elektromagnetycznych
Wzrok, widzenie, okulary …
Zestaw krótkich filmów definiujących najważniejsze pojęcia związane ze zmysłem wzroku, z widzeniem, z okularami,
Park Zamku Kórnickiego – najważniejsze polskie Arboretum
Cztery pory roku w Arboretum Kórnickim — specjalnym miejscu Instytutu Dendrologii — jakby muzeum, bo od niego rozpoczęły się dzieje naukowego podejścia do drzew i krzewów, przynajmniej w Wielkopolsce. Ciągle też, mimo iż, drzewa bada się dziś głównie poprzez mikroskopy lub analizy ich genotypów, Arboretum jest terenem badawczym i edukacyjnym, lubianym przez wszystkich odwiedzających.
Dobre widzenie
O tym, jak ważny jest komfort widzenia, jak rozwija się nasz wzrok, kiedy należy zbadać o wzrok dziecka, kiedy dorośli powinni wykonywać badania, czy nasz wzrok ma wpływ na naszą pracę, hobby, jazdę samochodem, cóż to jest persbiopia i czy należy się jej bać?
Drzewo z bliska
Drzewa to jedne z najwspanialszych roślin na Ziemi. Są to rośliny wieloletnie i między innymi dzięki temu do nich zaliczają się te najstarsze i największe – jak sekwoje czy daglezje w Kalifornii sięgające 100 metrów wysokości, czy nawet jodły i świerki w Polsce, mające po 50 i 60 metrów.
Nadpłynność helu – prof. Wojciech Kempiński
Nadpłynność, czasami nazywana nadciekłością, jest zjawiskiem z obszaru fizyki kwantowej, a więc z obszaru, w którym intuicja nie zawsze podpowiada poprawne rozwiązania. Zjawisko to zostało odkryte u początków fizyki kwantowej więc pierwsze próby jego wyjaśnienia z konieczności oparte były o podstawy fizyki klasycznej. Pierwsze badania helu ciekłego możliwe były oczywiście po jego skropleniu, a to zawdzięczamy Heike Kamerligh-Onnesowi – rok 1908. Za datę powstania fizyki kwantowej uznaje się natomiast dzień 14 grudnia 1900 roku, gdy na posiedzeniu Niemieckiego Towarzystwa Fizycznego w Berlinie Max Planck przedstawił wyprowadzenie prawa promieniowania ciała doskonale czarnego.